Wikipedia:Houptsyte Test

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Wikipedia! D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Friburg Liachtastei Schwiiz Schwoba Vorarlberg
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Technik Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Ufnàhme vu Dialektwerter • A Fàbel ìn verschìdne Dialekt ìwersetza • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Wikipedia

D àlemànnischa Wikipedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Wikipedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Wikipedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Wikipedia 30.432 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Surbtalerjiddisch

S Surbtaalerjiddisch (oder s Surbtaaler Jiddisch) isch en weschtjiddische Tialäkt gsy, wo vom 17. bis i s 20. Jarhundert die jüdischen Ywoner im Surbtaal (wo-n-im hüt aargauische Zùùrzipiet lyt) gredt händ reschp. wo am Schluss na Lüüt händ chöne rede, wo dèren iri Elteren oder Groselteren us em Surbtaal gstamt sind. Hüt isch dèè Tialäkt verlosche, aber er isch na quasi im letschte Momänt bsunders vo de Florence Guggenheim-Grünberg dokumäntiert woorde.

Sälber händ d Sprächer und Sprächerinen irer Mundaart nöd «Jiddisch» gsäit – das isch en Amerikanismus us em spaate 19. Jarhundert. Si händ ere Jidischdajtsch, aso «Jüdischtüütsch», gsäit.

I de Schwyz isch Weschtjiddisch i zwäi Döörffer gredt woorde: z Ändige und Längnau. Si ligged ganz im Nordoschte vom hüttige Kanton Aargau – hischtoorisch gsee imene Gibiet, wo e gmäini Hèrrschaft, aso en äidgnössischs Undertaaneland gsy isch. I de Nööchi isch de wichtig Mèèrt vo Zùùrzi gläge, wo s händ chöne Handel trybe. Ires Jiddisch hät zum Südweschtjiddisch ghöört, wie s Jiddisch vom süüdliche Land Bade und vom Elsis. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

... dàss d Àlemànnischa Wikipedia urspringlig àls Elsassischa Wikipedia ààgfànge hàt?
... dass Josef Villiger dr 10'000. Artikel in dr Alemannische Wikipedia gsii isch?
... dass scho rund 500 aagmäldeti Autore Artikel gschribe hän un derzue iber 800, wu sich nit aagmäldet hän?
... dass Alemannischsprächer us sechs europäische Länder scho Artikel gschriwe hän: vu Dytschland, Eschtrych, Frankrych, Italie, Liechtestaa un dr Schwyz?
... dass es syter anne 2006 allritt Dräffe vu dr Autore vu dr Alemannische Wikipedia git?
... dass d Alemannisch Wikipedia hit di umfangrychscht Websyte uf Alemannisch im Internet isch?
... dass scho 27 verschideni Zytige, Zytschrifte, Radio– un Färnsehsänder iber di Alemannisch Wikipedia brichtet hän?

Àlemànnischa Nochrìchte:

13. November 2013:
Alemannische Wikipedia feiert 10 Jahre freies Wissen in Mundart (Basellandschaftliche Zeitung)
27. Jüni 2011:
10'000 Dialekt-Artikel bei Wikipedia (Vaterland)
26. Jüni 2011:
La Wikipédia alémanique est arrivée à son 10 000 e article (L'Alsace)
20. Mai 2009:
Di freji Enzyklopädie (Tagblatt)
15. Mai 2009:
Im weltweiten Netz spricht man auch Alemannisch (Stuttgarter Zeitung)
15. September 2008:
Dialekt im Internet – die Alemannische Wikipedia (Badische Zeitung)
8. Öigschte 2005:
Wikipedia auf Alemannisch (Badische Zeitung)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

Gschicht

11/2003: D Elsassischa Wikipedia wurd grìnda.
09/2004: Us dr Elsässische Wikipedia wird di Alemannisch Wikipedia.
10/2004: Dr Transalpin wird dr erscht Ammann un Bürokrat
09/2005: Zum 1000. Artikel erschynt di erscht Pressemitdailig.
05/2006: Z Rothwiil findet s erscht Dräffe statt.
05/2010: Hebelmonet zum 250. Geburtstag vum Johann Peter Hebel
05/2011: D Artikel vu dr Wuche git s im Maie 2011 au as Herversione.
06/2011: Zum 10.000 Artikel wird dr 1. Alemannisch Schrybwettbewärb veraastaltet.